Polimer Malzeme Bulunan Oyuncak ve Tekstil Ürünlerinin Zararları Nelerdir?
Polimerler oyuncak ve tekstil ürünleri için ideal ham maddeler gibi görünebilir. Ucuz, temizliği kolay, dayanıklı ve şekillendirilebilir olmaları kullanım kolaylığı sağlar.
Polimerlerin fiziksel ve kimyasal özellikleri farklı olduğundan polimerlerin yapısında kullanılan kimyasallara göre zararlı etkileri de farklılık gösterir. Bu nedenle herhangi bir ürün satın alınırken mutlaka içerdiği kimyasallar araştırılarak gerekli tedbirler alınmalıdır. Ayrıca bir plastik ürünün ömrü boyunca farklı kimyasallara dönüşebileceği unutulmamalı, bu kimyasallardan bazılarının toksik özelliklere sahip olacağı dikkate alınmalıdır. Plastiklerde esnekliğe katkı sağlamak için kullanılan kimyasalların birçoğu endokrin sistemini bozarak tümör oluşumuna neden olur. Ayrıca doğum kusurları ve gelişim bozukluklarına yol açabilir. Oyuncak ve tekstil ürünlerinde kullanılan bazı polimerlerin ve polimerlerin içine katılan katkı maddelerinin zararlı etkileri kısaca aşağıda özetlenmiştir.
İçindekiler
Plastikleştiriciler
Oyuncak, tekstil, ayakkabı ve mobilya endüstrisinde kulanılan bazı malzemeleri yumuşak hâle getirmek için polivinilklorür benzeri polimerlerin içine adipat ve ftalat katılmaktadır. Ftalatlar temas edilen plastikten vücuda geçebilir. Ftalatlar canlıların hormon sistemine zarar verdiği gibi kanserojen etki de gösterir. Sağlığa çok zararlı olduğu için bazı ülkelerde ftalatların kullanımı yasaklanmıştır. Sağlamlaştırıcı ve plastikleştirici olarak bazı oyuncaklara eklenen kurşun bileşikleri yüksek ısıya maruz kaldığında solunum yoluyla vücuda geçebilir. Vücuda alınan kurşun kanserojen etki gösterir.
Bisfenol-A
Oyuncaklarda kullanılan bisfenol-A obezite, depresyon, göğüs kanseri gibi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Elyaf
Tekstil ürünlerinin birçoğunda elyaf kullanılır. Ucuz ve kolay ütü tutması nedeniyle tercih edilen elyaf doğal ve sentetik olmak üzere ikiye ayrılır. Elyaf göz, cilt ve solunum yollarında tahrişe neden olur. Ayrıca elyafa imalat sırasında katılan kimyasallar alerji, dermatit ve solunum yolları rahatsızlığına neden olabilir.
Etilen Glikol
Etilen glikol; polyester, plastik su şişeleri, bebek besleme önlükleri, eğitim ve gelişim oyuncaklarının yapımında ve kostümlerde kullanılır. Etilen glikol gözlerin ve solunum yollarının tahrişine neden olur. Yandığında toksik madde açığa çıkar. Kanserojen etki gösterebilir.
Polipropilen (PP)
Genellikle renkli oyuncaklarda kullanılır. Polietilen kadar dayanıklı değildir. Yüksek sıcaklıkta toksik kimyasallara dönüştüğü için sağlığa zararlıdır.
Polivinil Klorür (PVC)
Oyuncaklardan kumaş benzeri ürünlere kadar birçok alanda kullanılan polivinil klorür polimerlerine üretim sırasında zararlı katkı maddeleri katılmaktadır. İçindeki zararlı maddeler insan vücuduna sızabilir. Katkı maddeleri oyuncaktan oyuncağa değişir. PVC üretimi kanserojen olan dioksin ürettiği için sağlığa zararlıdır. Çevre dostu değildir.
Polibromo Bifeniller (PBB)
Polibromobifeniller alev geciktirici olarak da adlandırılırlar. Tekstil ürünlerinin ateşe karşı dayanıklılığını arttırır. Bu bileşikler bağışıklık ve üreme sistemini olumsuz yönde etkiler.
Polistiren
Kolay kalıplanabildiği için lego bloklarının yapımında kullanılır. Sinir sistemine zarar verir ve kanserojendir.
Polyester
Polyester plastik ve naylon karışımıdır. Vücudun nefes almasını engellediği için vücudun ısı dengesini bozar, çeşitli enfeksiyonlara neden olur. İç çamaşırlarında kullanılan polyester üreme sorunları ortaya çıkarabilir.
